Жеке маанилүү сөздөр.

Бир нерсенин атын билдирип турган сөздөр жеке маанилүү сөздөр деп аталат. Мисалы: мал, сүт, үй, китеп, темир, чагылган, машина, стол, жыгач ж.б.

Кененирээк бул жерден караңыз: Кыргыз тилинин справочниги

Көп маанилүү сөздөр.

Адабий тилдеги сөздөрдүн ар түрдүү мааниде колдонулушу көп маанилүү сөздөр деп аталат. Мисалы: көз – адамдын көзү, терезенин көзү, ийненин көзү ж.б. мүчө - сүйлөм мүчөсү, профсоюздун мүчөсү, сөз мүчөсү, адамдын мүчөсү ж.б.

Кененирээк бул жерден караңыз: Кыргыз тилинин справочниги

Диалектилик лексика.

Белгилүү бир диалектиге мүнөздүү болгон же ал диалектиде өз маанисинен башка маани берген сөздөр диалектилик лексика деп аталат.

Кененирээк бул жерден караңыз: Кыргыз тилинин справочниги

Сөздүк состав жана сөздүк фонду.

Тилдеги с=зд=рдън бардыгы биригип келип, с=здък состав деп аталат. С=здък составдагы эщ башкы нерсе с=здък фонду болуп саналат. Ага тилдин уюткусу болгон ущгу с=зд=р кирет.

С=здък составга караганда с=здък фонду =т= жай =зг=р=т, ал бир нече доорду башынан =тк=р=т.

Кененирээк бул жерден караңыз: Кыргыз тилинин справочниги

Лексикология жана лексика

Лексикология - тилдин сөздүк составынын азыркы жана анын мурунку тарыхый өсүш абалын изилдөөчү тил илиминин бир бөлүгү. Лексикология гректин lexis – сөз,  logos – окуу деген сөзүнөн алынган.
Лексика – тилдеги бардык сөздөрдүн жыйындысы лексика деп аталат.
Кененирээк бул жерден караңыз: Кыргыз тилинин справочниги

Аморфтук тилдер.

С=зд=рг= мъч= жалганбай турган =зг=ч=лъкк= ээ болгон тилдер. Бул тилдерге вьетнам, кытай, япон ж.б. тилдер кирет.

Кененирээк бул жерден караңыз: Кыргыз тилинин справочниги

Флективдүү тилдер.

Ущгу менен мъч=нън айкалышынан ущгунун алгачкы търъ жана составы =зг=ръп, ущгу менен мъч=нън чеги которулуп кеткен тилдер. Мисалы: сон-сна, писать-пишу, дай-давать ж.б. Буга орус, белорус ж.б. тилдер кирет.

Кененирээк бул жерден караңыз: Кыргыз тилинин справочниги

Агглютинативдик тилдер

С=здън ущгусунан кийин мъч==л=рдън тизмектелип жалгануусу менен =зг=рълъъчъ тилдер.

Мисалы: өтүк+ым=өтүгүм, кап+ы=кабы, киши+лер=дин ж.б. Бул тилдерге търк (казак, кыргыз, =збек, търкм=н, алтай, якут, азербайжан ж.б.) монгол ж.б. тилдери кирет.

Кененирээк бул жерден караңыз: Кыргыз тилинин справочниги

Адабий тил

Адабий тил деп элдик (улуттук) тилдин негизинде калыптанып, белгилъъ бир нормага салынган, айтылышы, жазылышы, колдонулушу такталган, айтылуучу ойду даана бере ала турган, коомдун бардык =кълд=рън= тиешелъъ болгон тилди айтабыз.

Адабий тили тъндък жана тъштък диалектинин базасында улуу октябрь социалисттик революциясынан кийин гана тъзълг=н.

Кененирээк бул жерден караңыз: Кыргыз тилинин справочниги

Синерезис деген эмне

Дифтонгдордун алсырап, созулмаларга айланып кетиши. Мисалы, то – тоо, су – суу ж.б.

Кененирээк бул жерден караңыз: Кыргыз тилинин справочниги