Цивилизация деген эмне

ЦИВИЛИЗАЦИЯ (латынча civilis жарандык, мамлекет) - 1) маданияттын синоними. Материалдык маданият; 2) коомдун материалдык жана рухий өнүгүүсүнүн деңгээли жана тепкичтери (Антикалык цивилизация); 3) коомдун варварчылыктан кийинки өнүгүү баскычы (Л. Морган, Ф. Энгельс); 4) терминдин азыркы мезгилдеги мазмунда - өндүрүштүн, социалдык мамилелердин, саясий турмуштун, илимдин жана маданияттын башка элементтеринин өнүгүүсүнүн салыштырмалуу жогорку деңгээли менен айырмаланган дүйнөлүк прогресстин баскычы. Цивилизациянын өнүгүүсүнүн негизги мыйзам ченемдүүлүгү - жаңы муундар тарабынан мурда түзүлгөн баалуулуктарды жаңы шарттарга жана керектөөлөргө ылайыкташтырып, кайра иштеп чыгуу менен өздөштүрүү. Учурдагы цивилизациянын саясий баалуулуктары: турмуштун демократиялык түзүлүшү эркиндик, адам укугу, социалдык теңдик, акыйкат принциптери, укуктук мамлекеттин негиздерин ырастап, камсыз кылуу, тынчтык үчүн күрөшүү, калк арасында өз ара карым-катнашты күчөтүп, ынтымак мамилелерин өркүндөтүү. Цивилизациянын өнүгүү процессинде көптөгөн чечиле элек глобалдык жана региондук проблемалар (эл аралык куралдуу чыр-чатактар, терроризм, ядролук согуш коркунучу, экологиялыккатастрофа ж. б.) сакталууда. Дүйнөлүк цивилизациянын алдыңкы прогрессивдүү күчтөрүнүн негизги максаты - учурдагы өнүккөн жана өнүгүп жаткан өлкөлөрдүн, саясий системалардын ортосундагы чатак маселелерди, карама-каршылыктарды цивилизациялуу жол менен келишүү, макулдашуу,келишим аркылуу чечүүгө аракеттенүү. Прогресстин башкы булагы болуп бардык элдердин жана өлкөлөрдүн өнүгүү тажрыйбасы, материалдык жана рухий байлыгы саналат. Ошол эле учурда цивилизациянын башкы максаты - эзелтен сакталган элдик салттарды, муундан-муунга өтүп сакталып келген материалдык жана рухий булактарды сактоо менен калктын экономикалык, саясий, социалдык ма-милелерин ырааттуулук менен чечүү.